Zichtbaar Maasverleden De Bath Urmond

Urmond had tussen 1400 en 1850 een bloeiende Maashaven. Daar is tegenwoordig helaas niets meer van te zien, op een stukje kademuur van 15 meter na, dat verborgen ligt achter verbouwing. Stichting Vrijheid Urmond gaat de vroegere Maashaven weer zichtbaar en beleefbaar maken.

Dit gaat de stichting onder andere doen door:

• een boek te publiceren over de toenmalige haven en handel aan de Maas in Urmond.
• een boot te bouwen zoals dat vroeger gebeurde en deze boot een plek geven in de ‘droge’ haven.
• de contouren van de kademuur die onder de grond ligt zichtbaar te maken in de bestrating.
• schipperspaadjes te herstellen.
• de plek van het vroegere Redershuis zichtbaar te maken in de bestrating.
• een deel van de oude omwalling van Urmond te herbouwen en te beplanten met eetbare bramensoorten.
• de plek van het klooster zichtbaar te maken in het maaiveld.
• natuurlijke speelelementen voor kinderen te plaatsen die verwijzen naar het Maashandel-verleden van Urmond.
• de oude Maasloop zichtbaar te maken met een bloemenmengsel en kruidentuin.

Op onze LinkedIn-pagina houden we je op de hoogte van deze deelprojecten.

Het project Zichtbaar Maasverleden De Bath Urmond kreeg op 20 december 2022 een positief advies van de Lokale ActieGroep. De LEADER-subsidie voor deze deelprojecten komt van het Europees Landbouwfonds, gemeente Stein en Provincie Limburg.

Vrijwilligers
Om de deelprojecten uit te voeren, is hulp nodig van vrijwilligers. Daarom hield de stichting op 30 maart 2023 een informatiemarkt om de activiteiten toe te lichten. De avond werd goed bezocht en leverde 25 nieuwe vrijwilligers op. De Limburger schreef een artikel over de informatiemarkt van Stichting Vrijheid Urmond.

Kademuur
Daarnaast werkt de stichting aan een ander project, dat losstaat van LEADER. Dat project heet ‘Archeologie in de etalage’ en wordt mede mogelijk gemaakt door Provincie Limburg en gemeente Stein. Hiervoor heeft onderzoeks- en adviesbureau RAAP eerst archeologisch onderzoek gedaan op vijf plekken tussen De Bath en de Maas. Geïnteresseerden konden op 30 mei 2023 komen kijken bij de proefsleuf. Na de zomer van 2023 wordt een presentatie gehouden met uitleg over de vondsten en eerste conclusies van het onderzoek. En in 2024 komt er een tentoonstelling.

Hoewel dit archeologisch onderzoek losstaat van het LEADER-project, komen er wel interessante dingen uit voor een paar deelprojecten. Zo werden delen gevonden van de oude omwalling van Urmond en van de kademuur van de Maashaven.

“De kademuur is in het zuiden verstevigd met grote blokken Naamse hardsteen”, vertelt initiatiefnemer Rob Janssen in juni 2023. “Deze Naamse kademuur is 3,3 meter diep. De haven gaat dus in elk geval ver terug. Tot wanneer precies wordt nog onderzocht. Mogelijk is de Naamse stenen kademuur in de 17e eeuw gebouwd. Dat verwachten we, omdat bij het archeologisch onderzoek zaken zijn gevonden uit de 17e eeuw. Maar dit wordt nog verder onderzocht. Achter deze blokken bleek een tweede vroegere kademuur van mergel met Naamse afdekstenen te liggen, die veel ouder moet zijn.”

Omwalling
“De omwalling is gebouwd in de 12e tot 13e eeuw. Hij ligt niet alleen op het lössplateau, maar ook in het Maasdal. In de 14e tot 16e eeuw is de wal iets opgehoogd, dus het bleef de functie van omwalling houden. Halverwege de 19e eeuw was de wal nog zichtbaar en zag het er mogelijk nog hetzelfde uit als 200 tot 300 jaar eerder. Op de omwalling is bestrating van baksteen geplaatst. We denken dat dit pas in de 19e eeuw is gebeurd.”

Het archeologisch onderzoek levert ook interessante informatie op voor het boek over de toenmalige haven en handel aan de Maas in Urmond.

Gemeente Stein
Gemeente Stein juicht het project Zichtbaar Maasverleden De Bath Urmond toe vanwege de ideeën van inwoners en enthousiaste vrijwilligers. “De plannen passen binnen onze ambitie als het over erfgoed, cultuur en toerisme gaat. Daarom hebben wij een financiële bijdrage gedaan.” Meer informatie is te vinden op de website van de gemeente: www.gemeentestein.nl/projecten/de-bath

Artikelen
De Limburger en 1Limburg hebben een aantal artikelen geschreven over het zichtbaar maken van de oude Maashaven in Urmond:

• juni 2023: ‘Het rijke verleden van Urmond zit twee meter onder de grond’
• juni 2023: ‘Opgravingen Urmond klaar: restanten kademuur, eeuwenoud aardewerk en bronzen kettinkje gevonden’
• mei 2023: ‘Urmond aangenaam verrast na start archeologische opgravingen Oude Maashaven: stenen omwalling en geplaveid pad ontdekt’
• maart 2023: ‘Op zoek naar vrijwilligers voor terugbrengen verdwenen Maashaven Urmond: ‘Wanneer bouw je nou een boot? Dat wil ik meemaken’
• december 2022: ‘Subsidie voor het terug zichtbaar maken van de oude Maashaven in Urmond, vrijwilligers gaan historische boot bouwen’
• augustus 2019: ‘Oud-Urmond wil relatie met de Maas terug’